Türkiye İktisat Siyasetleri Araştırma Vakfı’nın (TEPAV) aylık olarak hazırladığı, Perakende İnanç Endeksinin (TEPE) 156. Sayısını yayımladı.
Buna bakılırsa, perakende inanç endeksi en düşük bedeline indiği 2017 yılının akabinde salgın periyodunda de negatif bedellerini korudu. Salgın tedbirlerinin büsbütün kaldırıldığı yıl olan 2022’nin geneline yönelik yapılan değerlendirmede, TEPE’nin birinci çeyrekte -11,6 puan aldığı, ikinci çeyrekte -18,2 puana kadar gerilediği, lakin üçüncü ve dördüncü çeyrekte toparlanma eğilimi göstererek, sırasıyla -6,1 ve -1,3 puan bedellerine ulaştığı görüldüğü açıklandı. Öbür bir sözle, TEPE’de Temmuz-Ekim aylarında gözlenen güzelleşme eğilimi daha sonrasında aksine dönmüş ve perakende inancı Aralık ayında geçen aya bakılırsa düşüş göstererek 2022 yılını negatif düzeyde tamamladığı lisana getirildi.
Maliyetler toparlanmayı sınırladı
Raporda, TEPE’nin 2021 yılı ortalaması -15,1 puan iken, 2022 yılı ortalaması -9,3 puan olduğu, bundan evvelki yıla kıyasla görülen güzelleşmenin, ülkemize gelen yabancı ziyaretçi sayısındaki artıştan kaynaklı olduğu düşünüldüğü, fakat yükselen maliyetler ve satış fiyatlarındaki artış ile oluşan iç talep daralmasının bu olumlu toparlanmayı sonlandırdığı değerlendirmesi yer aldı.
İş hacimleri daraldı
Detay sorulara bakıldığında ise perakendecilerin satış beklentileri 2021’e kıyasla yükseldi. Gelecek 3 aya ait satış beklentileri 2022 yılı Ocak ayı haricindeki aylarda 2021’in birebir devirlerine bakılırsa daha yüksek kıymetler aldı. İş hacimlerine bakıldığında ise perakendeciler 2022’de evvelki yıla göre hacimlerin daraldığı görüşünü ortaya koydu. Mevcut durumlarına ait soruya ise 2022 yılı bedelleri Temmuz, Ağustos ve Kasım aylarında 2021’den yüksek seyretti.
Güven en hayli yiyecek ve tütünde arttı
Perakende itimadı 2022 yılında en çok “yiyecek, içecek ve tütün ürünleri” kesiminde artarken, “tekstil, hazır giysi ve ayakkabı” ve “diğer (akaryakıt istasyonu, eczane, parfümeri, nalbur, züccaciye, kırtasiye, vb.)” dallarındaki güzel tarafta değişim ortalamanın üstünde “birden çok çeşitte eser satan bakkal, market ve büyük mağazalar” , “elektrikli konut aletleri, radyo ve televizyonlar”, “motorlu taşıtlar” ve “mobilya, aydınlatma ekipmanı ve konut içi kullanım ürünleri” kesimleri ise ortalamanın altında bedeller ölçüldü.
Buna bakılırsa, perakende inanç endeksi en düşük bedeline indiği 2017 yılının akabinde salgın periyodunda de negatif bedellerini korudu. Salgın tedbirlerinin büsbütün kaldırıldığı yıl olan 2022’nin geneline yönelik yapılan değerlendirmede, TEPE’nin birinci çeyrekte -11,6 puan aldığı, ikinci çeyrekte -18,2 puana kadar gerilediği, lakin üçüncü ve dördüncü çeyrekte toparlanma eğilimi göstererek, sırasıyla -6,1 ve -1,3 puan bedellerine ulaştığı görüldüğü açıklandı. Öbür bir sözle, TEPE’de Temmuz-Ekim aylarında gözlenen güzelleşme eğilimi daha sonrasında aksine dönmüş ve perakende inancı Aralık ayında geçen aya bakılırsa düşüş göstererek 2022 yılını negatif düzeyde tamamladığı lisana getirildi.
Maliyetler toparlanmayı sınırladı
Raporda, TEPE’nin 2021 yılı ortalaması -15,1 puan iken, 2022 yılı ortalaması -9,3 puan olduğu, bundan evvelki yıla kıyasla görülen güzelleşmenin, ülkemize gelen yabancı ziyaretçi sayısındaki artıştan kaynaklı olduğu düşünüldüğü, fakat yükselen maliyetler ve satış fiyatlarındaki artış ile oluşan iç talep daralmasının bu olumlu toparlanmayı sonlandırdığı değerlendirmesi yer aldı.
İş hacimleri daraldı
Detay sorulara bakıldığında ise perakendecilerin satış beklentileri 2021’e kıyasla yükseldi. Gelecek 3 aya ait satış beklentileri 2022 yılı Ocak ayı haricindeki aylarda 2021’in birebir devirlerine bakılırsa daha yüksek kıymetler aldı. İş hacimlerine bakıldığında ise perakendeciler 2022’de evvelki yıla göre hacimlerin daraldığı görüşünü ortaya koydu. Mevcut durumlarına ait soruya ise 2022 yılı bedelleri Temmuz, Ağustos ve Kasım aylarında 2021’den yüksek seyretti.
Güven en hayli yiyecek ve tütünde arttı
Perakende itimadı 2022 yılında en çok “yiyecek, içecek ve tütün ürünleri” kesiminde artarken, “tekstil, hazır giysi ve ayakkabı” ve “diğer (akaryakıt istasyonu, eczane, parfümeri, nalbur, züccaciye, kırtasiye, vb.)” dallarındaki güzel tarafta değişim ortalamanın üstünde “birden çok çeşitte eser satan bakkal, market ve büyük mağazalar” , “elektrikli konut aletleri, radyo ve televizyonlar”, “motorlu taşıtlar” ve “mobilya, aydınlatma ekipmanı ve konut içi kullanım ürünleri” kesimleri ise ortalamanın altında bedeller ölçüldü.