Kariyerinin büyük kısmını finansal krizlerde bankaların rolü üzerine çalışmaya adayan ve bu alandaki araştırmalarıyla bu yılın Nobel İktisat Ödülü’nü kazanan ve Chicago Üniversite’sinde iktisat profesörü olan Douglas Diamond, Fed’in eski lideri Ben Bernanke ve Washington Üniversitesi’nde bankacılık ve finans profesörü olan Philip Dybvig ile Nobel İktisat Ödülü’nü paylaştı.
İsveç Kraliyet Bilimler Akademisi’nde ödül için düzenlenen basın toplantısında, bu üç ismin iktisatta ve bilhassa finansal krizler sırasında bankaların rolü ve finansal piyasaların nasıl düzenleneceğine ait kavrayışın değerli ölçüde gelişmesini sağladığı açıklandı.
Diamond, AA’ya yaptığı açıklamada, 2008 krizi devriyle günümüzdeki bankacılık sistemi içinde kıyaslamalarda bulunarak, “Bugünkü durum farklı. Zira, dünyada finansal sistemin işleyişine dair biroldukca yasa ve düzenleme 2008’den daha sonra yürürlüğe girdi. Bankalar, en azından ABD bankaları, sermaye yeterliliği konusunda kriz öncesine göre daha kuvvetli finansal pozisyondalar.” dedi.
Bankaların mevcut durumuyla ilgili iki berbat noktanın bulunduğunu söyleyen akademisyen, “Bankalar, olağanda hazine bonoları ve sendikasyon kredileri için piyasa yapıcısı olarak aksiyon alabilecekleri faaliyetlerin birçoğunu yapmıyorlar.” değerlendirmesinde bulundu.
Bu durumun bankaların bu piyasalarda daha az agresif bir rol oynamasına niye olduğunu belirten Diamond, bu faaliyetlerin bir kısmının gölge bankalara yöneldiğini söylemiş oldu.
Diamond’a bakılırsa gölge banka ve gibisi yapıdaki kuruluşlar regüle edilmediği için risk oluşturuyor.
Gölge bankacılık sistemi içerisine, bankacılık süreçlerine misal süreçleri yaptığı biçimde bankacılık düzenlemelerine tabi olmayan kurumlar giriyor.
Sigorta şirketleri, faktoring şirketleri, finansal kiralama şirketleri, hedge fonlar, para piyasası fonları, yapılandırılmış yatırım fonları, tüketici finans kurumları ve menkul değer şirketleri bu kurumlar içerisine dahil ediliyor.
“Regüle edilmiş dalı o kadar kuvvetli hale getirdik ki çok krediler hayli diğer yerlere gitti”
Şu anda, dünya ekonomisindeki biroldukca riskin temelde bankalarla birebir hizmeti veren bu kurumlarda bulunduğunu vurgulayan Diamond, bir numaralı risk olarak, finansal risklerin düzenlenmiş bölümün dışına taşınmasını görüyor.
“Düzenlenmiş bankacılık kesimini global finans krizi daha sonrası o kadar kuvvetli hale getirdik ki çok krediler hayli diğer yerlere gitti,” diyen Diamond, 2008 krizinde kurumsal finansman sorunu ve şirketlerin temerrüde düşme oranının epeyce fazla olmadığını söylemiş oldu.
Şimdi ise kısa vadeli şirket borçlarının aşırılığına dikkati çeken Diamond, konuşmasına şöyleki devam etti:
“2008 krizine niye olan kayıplar, mortgage finansmanı ve konut piyasası çöküşü niçiniyle bankacılık dalının ortasındaydı. bu zamandayse gerçek bölümün, orta ölçekli ve büyük şirketlerin bilançolarında borçluluk hayli fazla. Alışılmış bu da sonunda bankaların başını belaya sokacak. En son global finans krizi bankalarda başladı, bankalarda kaldı. Önümüzdeki kriz, gölge bankalarda ve şirketlerde başlayacak.”
İsveç Kraliyet Bilimler Akademisi’nde ödül için düzenlenen basın toplantısında, bu üç ismin iktisatta ve bilhassa finansal krizler sırasında bankaların rolü ve finansal piyasaların nasıl düzenleneceğine ait kavrayışın değerli ölçüde gelişmesini sağladığı açıklandı.
Diamond, AA’ya yaptığı açıklamada, 2008 krizi devriyle günümüzdeki bankacılık sistemi içinde kıyaslamalarda bulunarak, “Bugünkü durum farklı. Zira, dünyada finansal sistemin işleyişine dair biroldukca yasa ve düzenleme 2008’den daha sonra yürürlüğe girdi. Bankalar, en azından ABD bankaları, sermaye yeterliliği konusunda kriz öncesine göre daha kuvvetli finansal pozisyondalar.” dedi.
Bankaların mevcut durumuyla ilgili iki berbat noktanın bulunduğunu söyleyen akademisyen, “Bankalar, olağanda hazine bonoları ve sendikasyon kredileri için piyasa yapıcısı olarak aksiyon alabilecekleri faaliyetlerin birçoğunu yapmıyorlar.” değerlendirmesinde bulundu.
Bu durumun bankaların bu piyasalarda daha az agresif bir rol oynamasına niye olduğunu belirten Diamond, bu faaliyetlerin bir kısmının gölge bankalara yöneldiğini söylemiş oldu.
Diamond’a bakılırsa gölge banka ve gibisi yapıdaki kuruluşlar regüle edilmediği için risk oluşturuyor.
Gölge bankacılık sistemi içerisine, bankacılık süreçlerine misal süreçleri yaptığı biçimde bankacılık düzenlemelerine tabi olmayan kurumlar giriyor.
Sigorta şirketleri, faktoring şirketleri, finansal kiralama şirketleri, hedge fonlar, para piyasası fonları, yapılandırılmış yatırım fonları, tüketici finans kurumları ve menkul değer şirketleri bu kurumlar içerisine dahil ediliyor.
“Regüle edilmiş dalı o kadar kuvvetli hale getirdik ki çok krediler hayli diğer yerlere gitti”
Şu anda, dünya ekonomisindeki biroldukca riskin temelde bankalarla birebir hizmeti veren bu kurumlarda bulunduğunu vurgulayan Diamond, bir numaralı risk olarak, finansal risklerin düzenlenmiş bölümün dışına taşınmasını görüyor.
“Düzenlenmiş bankacılık kesimini global finans krizi daha sonrası o kadar kuvvetli hale getirdik ki çok krediler hayli diğer yerlere gitti,” diyen Diamond, 2008 krizinde kurumsal finansman sorunu ve şirketlerin temerrüde düşme oranının epeyce fazla olmadığını söylemiş oldu.
Şimdi ise kısa vadeli şirket borçlarının aşırılığına dikkati çeken Diamond, konuşmasına şöyleki devam etti:
“2008 krizine niye olan kayıplar, mortgage finansmanı ve konut piyasası çöküşü niçiniyle bankacılık dalının ortasındaydı. bu zamandayse gerçek bölümün, orta ölçekli ve büyük şirketlerin bilançolarında borçluluk hayli fazla. Alışılmış bu da sonunda bankaların başını belaya sokacak. En son global finans krizi bankalarda başladı, bankalarda kaldı. Önümüzdeki kriz, gölge bankalarda ve şirketlerde başlayacak.”