Lübnan krizlerin gölgesinde seçime gidiyor

muhendisman

Global Mod
Global Mod
Lübnanlılar 4 yıl ortadan daha sonra başta iktisat olmak üzere hayatlarını direkt etkileyen 20 saatlik elektrik kesintileri üzere krizlerin gölgesinde 15 Mayıs pazar günü sandık başına gitmeyi planlıyor.

Yaklaşık 6 milyon 500 bin nüfusu bulunan, etnik ve dini olarak biroldukca farklı kimliğe mesken sahipliği yapan Lübnan’da bu sene 3 milyon 917 bin seçmen bulunuyor.

Lübnan halkı, son seçimlerin yapıldığı Mayıs 2018’den bu yana birfazlaca kriz yaşanan kriz ve olaylar niçiniyle Lübnanlıların siyasi partilere inancı önemli oranda sarsılmış durumda.

Tüm yaşananlara karşın siyasi partiler, sandıktan çıkacak sonuçların kronik meselelere tahlil getireceğini vaat ediyor.

Üç başbakan vazife yaptı

Lübnan’da son seçimler Mayıs 2018’de 9 yıl ortadan daha sonra birinci kez yapılmıştı. Son seçimlerde, İran-Suriye’deki Esed rejimi müttefikleri Hizbullah, Şii Emel Hareketi ve Hristiyan Özgür Yurtseverler Hareketi Partisi, 8 Mart Koalisyonu olarak sandıktan milletvekillerinin çoğunluğunu kazanarak zafer ilan etmişti.

İran aksisi ve Körfez müttefiki olarak tanımlanan 14 Mart Koalisyonunda başı çeken Müstakbel Hareketi önderi ve Sünni siyasetçi Saad Hariri, rakiplerine karşı yaşadığı hezimete karşın anayasa gereği başbakanın Sünnilerden seçilmesinden dolayı hükümeti kuran taraf oldu.

Hariri misyona geldikten daha sonra Ekim 2019’da toplumsal şovlar patlak verdi. Hariri, şovlar niçiniyle 29 Ekim 2019’da bakılırsavinden istifa etti.

Hariri’nin yerine Ocak 2020’de Hizbullah ve onun müttefiklerine yakınlığı ile bilinen Hassan Diyab seçildi.

Lübnan’ın başşehri Beyrut’ta 4 Ağustos 2020’de meydana gelen ölümcül liman patlamasından daha sonra Diyab da nazaranvinden istifa etmek zorunda kaldı.

Diyab’ın nazaranvi bırakmasından daha sonra 1 yıllık müzakerelerin akabinde Ekim 2021’de mevcut Başbakan Necib Mikati idareye geldi.

Lübnan’da 4 yıl evvel yapılan Mayıs 2018’deki seçimlerden daha sonra seçim sonuçları ve kurulan hükümetten umduğunu bulamayan halk, artan vergiler, ağırlaşan hayat şartları ve çözülemeyen kronik sıkıntılar ile değişmeyen siyasi sisteme reaksiyon için Ekim 2019’da sokağa döküldü.

Kısa müddet içerisinde ülkedeki tüm mezheplerin de takviyesini alan şovlar, Lübnan’ın hem siyasi birebir vakitte ekonomik olarak diğer bir surece girmesine yol açtı.

Lübnan Merkez Bankası, 2020’in başından itibaren, ülkedeki Döviz rezervlerinin erimesinin önüne geçmek ve sermayenin yurt dışına çıkışını engellemek için tüm döviz mevduat hesaplarını dondurdu. Akabinde koronavirüs niçiniyle tüm ülkelerdeki üzere tam kapanma, ülkenin kıymetli gelirleri içinde yer alan turizmi berbat etkiledi.

Koronavirüs ile çaba ederken Beyrut Limanı’nda bir depodaki aminyum nitrattan kaynaklı patlamada 200’den çok kişi öldü, Beyrut’ta büyük bir yıkım meydana geldi.

Siyasi istikrarsızlık, koronavirüsün tesirleri, liman patlaması üzere değerli gelişmeler mevcut ekonomik krizin daha da büyümesine sebep oldu.

Lübnan lirasının dolar karşısındaki bedeli 1500 düzeyinde iken, 2021’in başından itibaren lokal para etaplı bir biçimde daha fazla bedel kaybetmeye başladı.

Lübnan Merkez Bankası, Ağustos 2021 itibariyle, eriyen rezerveler ve dövizdeki likidite sorunu niçiniyle akaryakıta verilen sübvanseyi kaldırdı.

Lübnan halkı, akaryakıt istasyonları önünde büyük kuyruklar oluştururken, ülkedeki yakıt ile elektrik üreten tesisler ise durma evresine geldi. Ülkede hala devam eden 20 saati bulan günlük elektrik kesintileri yaşanmaya başladı.

Taban fiyat 30 doların altına indi

Ekonomik kriz niçiniyle arka arda gelen krizler ve hayat koşullarının berbatlaşması, Lübnan halkının farklı ülkelere göç etmesine niye oldu.

Krizdilk evvel yaklaşık 440 dolar civarında olan taban fiyat, Lübnan lirasındaki bedel kaybı niçiniyle 30 doların altına kadar düştü.

Birleşmiş Milletler (BM) 1 Temmuz 2021’de yayımladığı kıymetlendirme raporunda, ülkedeki hayat koşullarının 1975-1990 senelerındaki iç savaş periyodundan bile daha makûs olduğunu vurguladı.

Lübnan hükûmeti, Aralık 2021’de yolsuzluk, mali kaynakların berbat kullanılması ve likidite sorunu niçiniyle finansal sistemdeki kaybın 66 milyar dolar olduğunu bildirdi.

BM Batı Asya Ekonomik ve Toplumsal Kurulu, 7 Nisan’da 2022’de, Lübnan halkının yüzde 74’ünün yoksulluk hududunda yaşadığını, işsizlik oranın da yüzde 44’e yükseldiğini belirtti.

718 aday 128 sandalye için yarışacak

İçişleri Bakanı Besam Mevlevi, 4 Nisan’da yaptığı açıklamada, 128 sandalyeli Mecliste yer alabilmek için 15 seçim bölgesinde 103 listede kayıtlı toplam 718 adayın yarışacağını belirtmişti.

Ülkede 2018’de 3 milyon 746 bin olan seçmen sayısı, bu sene 3 milyon 967 bine ulaştı.

Pazar günü yapılacak genel seçimlerdilk evvel 6 ve 8 Mayıs’ta yurt haricinde oy kullanım süreçleri tamamlandı. Seçime iştirak oranı yüzde 60 düzeyinde oldu. 58 ülkede kayıtlı 225 bin Lübnanlı seçmenden yaklaşık 135 bini oy kullandı.

Yurt haricindeki seçmen sayısı toplam seçmen sayısının yüzde 5,5’ine tekabül ediyor.

Lübnan’da 1989’da yapılan Taif Mutabakatı’na göre Meclisteki milletvekili dağılımı, “28 Sünni, 28 Şii, 8 Dürzi, 34 Maruni Hristiyan, 14 Ortodoks, 8 Katolik, 5 Ermeni, 2 Alevi, 1 milletvekili de Hristiyanlar içerisindeki azınlıklar” biçiminde gerçekleşiyor.

İki cehpe yarışıyor

Seçim müsabakasının yaşanacağı asıl siyasi partiler 8 Mart Koalisyonu ve 14 Mart Koalisyonu olmak üzere iki cepheden oluşuyor.

ABD ve Körfez aykırılığı ile bilinip İran ile sıkı ilgileri bulunan Hizbullah, Şii Emel Hareketi, Özgür Yurtseverler Hareketi Partisi, Suriye Sosyalist Milliyetçi Partisi, Hristiyan Marada Hareketi, Ermeni Taşnak Partisi 8 Mart Koalisyonu çatışında yer alıyor.

14 Mart Koalisyonunda ise Hristiyan Lübnan Güçleri Partisi, eski Müstakbel Hareketi mensupları, Dürzi İlerici Sosyalist Partisi ve Hristiyan Ketaib Partisi bulunuyor.
 
Üst