İLAYDA KILIÇAY
İklim değişikliği ve Ukrayna savaşı daha sonrası gündeme gelen besin arzı sorunu, Hindistan’ın buğday ihracat yasağı ile dikkatleri besin korumacılığına çevirdi. Emtia analistleri, mevcut şartların devam etmesinin sonbaharda besinde ek ihracat yasaklarına yol açabileceğine dikkat çekti.
Yüksek enflasyona yönelik telaşlar ülkeleri besin korumacılığına itiyor. Rusya ve Ukrayna buğday ve yağ ihracatını sınırlarken, Endonezya, Arjantin ve Kazakistan da esas mamüllerinde enflasyonu denetim altına alabilmek için kısıtlamaya gitti. Son adım ise Hindistan’dan geldi. Ülke, besin güvenliğini riske atması niçiniyle buğday ihracatını yasakladığını duyurdu.
Endonezya Cumhurbaşkanı Joko Widodo 27 Nisan’da, “Dünya’nın en büyük palm yağı üreticisi olarak yemeklik yağ bulmakta zorlanıyoruz. Bu ironik duruma müsaade veremem” tabirlerini kullanmış ve sonraki gün bitkisel yağ ihracatını yasaklamıştı. Dünyada ticareti en hayli yapılan bitkisel yağ olan ve besinden kozmetik mamüllerine kadar bir hayli alanda kullanılan palm yağı meblağları son bir yılda yüzde 50 yükseldi. bu biçimdece Ukrayna ve Rusya’nın da ayçiçeği yağı ihracatına getirdiği yasakla birlikte memleketler arası bitkisel yağ pazarının yüzde 40’ından fazlasına erişim zorluğu oluştu.
Saxo Bank Emtia Strateji Müdürü Ole Hansen besin korumacılığının global bir krize dönüşüp dönüşmeyeceği konusuna şu sözlerle değindi:
“Dünya çapında artan enflasyon, besin ihracatçına kısıtlama getirilerek mahallî fiyatları istikrara kavuşturma teşebbüslerine yol açtı. Geçen ay Endonezya’da palm yağı yasağı gördük ve bu hafta sonu Hindistan, aylarca süren sıcak hava dalgasının mahsule ziyan vermesi ve mahallî meblağların yükselmesine niye olmasının akabinde buğday ihracatını yasakladı. Son senelerda Rusya, yurt içi meblağları baskı altına almak için vakit zaman buğday ihracatına da süreksiz kısıtlamalar getiriyor.”
“Sonbaharda ek yasaklar gorebiliriz”
Hansen, “Ukrayna’daki savaşa ve ülkenin buğday, ayçiçeği yağı ve öteki besin mamüllerini üretme kabiliyetine bağlı olarak, bunların tedarikinde zorluk yaşanırsa sonbaharda ek yasaklar gorebiliriz” diye belirtti.
Öte yandan pirinç ihracatının en değerli oyuncularından olan Hindistan ve Vietnam da esere ihracat kısıtlaması getirdi.
Amerika Birleşik Devletleri Tarım Bakanlığı datalarına göre ise buğday ihracatında yüzde 9 ile birinci beş ülke içerisinde yer alan Ukrayna da Rusya’nın işgalinden daha sonra buğday ve yulaf eserleri dahil olmak üzere besin mamüllerinin ihracatını yasakladı.
“Buğday en hassas emtia”
Rabobank Kıdemli Emtia Analisti Carlos Mera ise biroldukça hükümetin besin fiyatlarındaki enflasyonu denetim altına almak için yurt içi arzına öncelik vermeye başladığını belirtti. Mera, “Özellikle savaş niçiniyle Şubat sonu Mart başında görülen rekor yüksek fiyatlardan uzak olmadığımız için buğday en hassas emtia olmaya devam edecek” dedi.
Öte yandan Rusya’nın yüksek vergiler almakla kalmayıp, beraberinde hangi ülkelere ihracat yapacaklarını seçebileceğine de dikkat çekti.
Dünyanın en büyük buğday ihracatçılarından Rusya, 2021’de yurt içi enflasyonu denetim altına alabilmek için ihracat kısıtı ve yeni vergiler uygulamaya koymuştu.
İklim değişikliği ve Ukrayna savaşı daha sonrası gündeme gelen besin arzı sorunu, Hindistan’ın buğday ihracat yasağı ile dikkatleri besin korumacılığına çevirdi. Emtia analistleri, mevcut şartların devam etmesinin sonbaharda besinde ek ihracat yasaklarına yol açabileceğine dikkat çekti.
Yüksek enflasyona yönelik telaşlar ülkeleri besin korumacılığına itiyor. Rusya ve Ukrayna buğday ve yağ ihracatını sınırlarken, Endonezya, Arjantin ve Kazakistan da esas mamüllerinde enflasyonu denetim altına alabilmek için kısıtlamaya gitti. Son adım ise Hindistan’dan geldi. Ülke, besin güvenliğini riske atması niçiniyle buğday ihracatını yasakladığını duyurdu.
Endonezya Cumhurbaşkanı Joko Widodo 27 Nisan’da, “Dünya’nın en büyük palm yağı üreticisi olarak yemeklik yağ bulmakta zorlanıyoruz. Bu ironik duruma müsaade veremem” tabirlerini kullanmış ve sonraki gün bitkisel yağ ihracatını yasaklamıştı. Dünyada ticareti en hayli yapılan bitkisel yağ olan ve besinden kozmetik mamüllerine kadar bir hayli alanda kullanılan palm yağı meblağları son bir yılda yüzde 50 yükseldi. bu biçimdece Ukrayna ve Rusya’nın da ayçiçeği yağı ihracatına getirdiği yasakla birlikte memleketler arası bitkisel yağ pazarının yüzde 40’ından fazlasına erişim zorluğu oluştu.
Saxo Bank Emtia Strateji Müdürü Ole Hansen besin korumacılığının global bir krize dönüşüp dönüşmeyeceği konusuna şu sözlerle değindi:
“Dünya çapında artan enflasyon, besin ihracatçına kısıtlama getirilerek mahallî fiyatları istikrara kavuşturma teşebbüslerine yol açtı. Geçen ay Endonezya’da palm yağı yasağı gördük ve bu hafta sonu Hindistan, aylarca süren sıcak hava dalgasının mahsule ziyan vermesi ve mahallî meblağların yükselmesine niye olmasının akabinde buğday ihracatını yasakladı. Son senelerda Rusya, yurt içi meblağları baskı altına almak için vakit zaman buğday ihracatına da süreksiz kısıtlamalar getiriyor.”
“Sonbaharda ek yasaklar gorebiliriz”
Hansen, “Ukrayna’daki savaşa ve ülkenin buğday, ayçiçeği yağı ve öteki besin mamüllerini üretme kabiliyetine bağlı olarak, bunların tedarikinde zorluk yaşanırsa sonbaharda ek yasaklar gorebiliriz” diye belirtti.
Öte yandan pirinç ihracatının en değerli oyuncularından olan Hindistan ve Vietnam da esere ihracat kısıtlaması getirdi.
Amerika Birleşik Devletleri Tarım Bakanlığı datalarına göre ise buğday ihracatında yüzde 9 ile birinci beş ülke içerisinde yer alan Ukrayna da Rusya’nın işgalinden daha sonra buğday ve yulaf eserleri dahil olmak üzere besin mamüllerinin ihracatını yasakladı.
“Buğday en hassas emtia”
Rabobank Kıdemli Emtia Analisti Carlos Mera ise biroldukça hükümetin besin fiyatlarındaki enflasyonu denetim altına almak için yurt içi arzına öncelik vermeye başladığını belirtti. Mera, “Özellikle savaş niçiniyle Şubat sonu Mart başında görülen rekor yüksek fiyatlardan uzak olmadığımız için buğday en hassas emtia olmaya devam edecek” dedi.
Öte yandan Rusya’nın yüksek vergiler almakla kalmayıp, beraberinde hangi ülkelere ihracat yapacaklarını seçebileceğine de dikkat çekti.
Dünyanın en büyük buğday ihracatçılarından Rusya, 2021’de yurt içi enflasyonu denetim altına alabilmek için ihracat kısıtı ve yeni vergiler uygulamaya koymuştu.