Bloomberg HT’de yayınlanan Elektrik 4.0 programının ikinci kısmında Döngüsel İktisat konusu ele alındı. Programın konuğu Boğaziçi Üniversitesi İklim değişikliği Araştırma Müdürü Prof. Levent Kurnaz döngüsel ekonomiyi, “Kaynaklar tükeniyor. Atmayın, yeniden yine kullanın, değiştirin bir daha kullanın, şayet olmazsa diğerine verin, o da şayet olmazsa dönüştürün” kelamlarıyla tanımladı. Dünyanın önündeki en büyük riskin iklim krizi niçiniyle yaşanacak göç olduğuna vurgu yapan Kurnaz, programda iklim kriziyle çaba konusunda döngüsel iktisadın rolünün ne olduğu, niye ihtiyaç duyulduğu ve neler yapılması gerektiğini şu biçimde özetledi:
Döngüsel iktisat iklim kriziyle uğraşta çok kıymetli bir role sahip. Zira, dünyadaki kaynaklar sonsuz ve sınırsız değil. İklim krizini ve sonuçlarını kaygı edenler, dünya çapında 1972 yılında önemli bir araştırmaya girişti. Kaynakların bitmemesi, makul kullanılması için, neler yapılacağı konusunda araştırmalar yapıldı.
50 yıllık hikaye
Döngüsel iktisadın kıymeti görüldü. Aslında yakından bakıldığında kullanıp atmanın 50 yıllık bir geçmişi olduğu görüldü. Ondan evvel alının bir şey kullanılır, küçülünce küçük kardeş ya da öteki bir çocuk giyerdi. Yalnız giysiler değil her türlü eşya için bunu söylemek mümkün. Zira plastik kaplara çiçek ekildiğini görmüş bir jenerasyonuz biz.
Ancak son 50 yıldır “kullan-at” eğilimi gelişti. İşte döngüsel bir manada tekrar yeniden kullanmaya dikkat çeken bir sistem. Zira dünyadaki kaynaklar sonsuz ve sınırsız değil. Döngüsel iktisatta deniyor ki “Kullan, bir daha kullan, tamir ettir bir sefer daha kullan. Olmuyorsa öbür bir işte kullan, bir diğer şeye dönüştür”
Fakat burada gidilecek epey yol var. Kimse bunu denemiyor. halbuki başka yandan kullan at sistemi çöküyor. O niçinle bunu yapmak, döngüsel iktisada geçmek durumundayız.
Nüfus kalabalık
Şayet dünya nüfusu 1 milyar civarında olsaydı. Tahminen döngüsel iktisada gerek kalmayabilirdi fakat bugün dünyada 8 milyar nüfus yaşıyor.
Nüfus denetimi konusunda gelişmeler var ama bir daha de kaynakların sonlu olması buna yetmiyor.
30 milyon göçmen
Yakın gelecekte en kıymetli sorun göç sorunu. 10 yıl ortasında su bulamamaktan 700 milyon insan göç edecek . O göçmenlerin değerli bir kısmı bizim ülkemizden geçerek gidecek ya da gitmeyecek. Bir gün kapımızda 30 milyon insan bulursak bu güç bir sorun olacak. Avrupa Birliği (AB) bunu gördü ve tedbirlerini aldı. Hudutlarını koruyacak tedbirleri aldı. Lakin biz kendi iç problemlerimizle uğraşıyorken bunu kapıda bulabiliriz.
Bu büsbütün bir güvenlik sorunu olarak ele alınmalı. Ben bugünkü göçten kelam etmiyorum. Bugünkü bu politik bir durum. Lakin gelecekteki göç o denli olmayacak. Aç kaldığı ya da susuz kaldığı için gelen beşerler geri gitmeyecek. Politik olan göç benim pozisyon değil lakin iklim şartlarından kaynaklanan göç bizim problemimiz. Orada da ne yazık ki rastgele bir çalışma yok. halbuki bela güldür güldür geliyor.
Kimse kömürden vazgeçmedi
Ayrıyeten kirli kaynaklardan vazgeçmek için gerekli adımlar atılmıyor. Ukrayna savaşı, Avrupa’nın Rus gazına bağımlığını önemli şeklide ortaya koydu. Onlar da bu duruma deva bulmak için kolları sıvadı. Fakat Avrupa Rusya yerine ABD’dan gaz almaya başladı.
İngiltere daha yeni bir kömür madeni işletmesine müsaade verdi. Bu ne demek. En az 30 ya da 50 yıl kömür üretecek demek. halbuki iklim krizi her geçen gün daha riskli bir boyut kazanıyor.
Döngüsel iktisat iklim kriziyle uğraşta çok kıymetli bir role sahip. Zira, dünyadaki kaynaklar sonsuz ve sınırsız değil. İklim krizini ve sonuçlarını kaygı edenler, dünya çapında 1972 yılında önemli bir araştırmaya girişti. Kaynakların bitmemesi, makul kullanılması için, neler yapılacağı konusunda araştırmalar yapıldı.
50 yıllık hikaye
Döngüsel iktisadın kıymeti görüldü. Aslında yakından bakıldığında kullanıp atmanın 50 yıllık bir geçmişi olduğu görüldü. Ondan evvel alının bir şey kullanılır, küçülünce küçük kardeş ya da öteki bir çocuk giyerdi. Yalnız giysiler değil her türlü eşya için bunu söylemek mümkün. Zira plastik kaplara çiçek ekildiğini görmüş bir jenerasyonuz biz.
Ancak son 50 yıldır “kullan-at” eğilimi gelişti. İşte döngüsel bir manada tekrar yeniden kullanmaya dikkat çeken bir sistem. Zira dünyadaki kaynaklar sonsuz ve sınırsız değil. Döngüsel iktisatta deniyor ki “Kullan, bir daha kullan, tamir ettir bir sefer daha kullan. Olmuyorsa öbür bir işte kullan, bir diğer şeye dönüştür”
Fakat burada gidilecek epey yol var. Kimse bunu denemiyor. halbuki başka yandan kullan at sistemi çöküyor. O niçinle bunu yapmak, döngüsel iktisada geçmek durumundayız.
Nüfus kalabalık
Şayet dünya nüfusu 1 milyar civarında olsaydı. Tahminen döngüsel iktisada gerek kalmayabilirdi fakat bugün dünyada 8 milyar nüfus yaşıyor.
Nüfus denetimi konusunda gelişmeler var ama bir daha de kaynakların sonlu olması buna yetmiyor.
30 milyon göçmen
Yakın gelecekte en kıymetli sorun göç sorunu. 10 yıl ortasında su bulamamaktan 700 milyon insan göç edecek . O göçmenlerin değerli bir kısmı bizim ülkemizden geçerek gidecek ya da gitmeyecek. Bir gün kapımızda 30 milyon insan bulursak bu güç bir sorun olacak. Avrupa Birliği (AB) bunu gördü ve tedbirlerini aldı. Hudutlarını koruyacak tedbirleri aldı. Lakin biz kendi iç problemlerimizle uğraşıyorken bunu kapıda bulabiliriz.
Bu büsbütün bir güvenlik sorunu olarak ele alınmalı. Ben bugünkü göçten kelam etmiyorum. Bugünkü bu politik bir durum. Lakin gelecekteki göç o denli olmayacak. Aç kaldığı ya da susuz kaldığı için gelen beşerler geri gitmeyecek. Politik olan göç benim pozisyon değil lakin iklim şartlarından kaynaklanan göç bizim problemimiz. Orada da ne yazık ki rastgele bir çalışma yok. halbuki bela güldür güldür geliyor.
Kimse kömürden vazgeçmedi
Ayrıyeten kirli kaynaklardan vazgeçmek için gerekli adımlar atılmıyor. Ukrayna savaşı, Avrupa’nın Rus gazına bağımlığını önemli şeklide ortaya koydu. Onlar da bu duruma deva bulmak için kolları sıvadı. Fakat Avrupa Rusya yerine ABD’dan gaz almaya başladı.
İngiltere daha yeni bir kömür madeni işletmesine müsaade verdi. Bu ne demek. En az 30 ya da 50 yıl kömür üretecek demek. halbuki iklim krizi her geçen gün daha riskli bir boyut kazanıyor.