CEM COŞKUN / BERLİN
AB Komisyonu’nun 2022 sonu prestijiyle Rus petrol ve petrol mamüllerine ithalat yasağını da kapsayan yeni yaptırım paketi muhakkak ki Avrupa için yeni bir imtihanın başlangıcı olacak.
Güç ticareti, Rusya ile AB içinde karşılıklı bağımlılık düzeyinin yüksek olduğu bir alan. Ve Avrupa Birliği bu alanda karar alırken tüm üye devletlerin onayına muhtaçlık duyuyor. Üye devletler de yaptırım kararlarına siyasi açıdan takviye vermeye çaba ediyorlar. Fakat işin ekonomik tarafı birlik üyelerinin art planda tıpkı istekli konumlarını devam ettirmelerini zorlaştırıyor.
Rus petrolüne yüksek bağımlılığı olan ülkeler ikna olmuyor
Rusya’ya yönelik petrol ambargosunun gündeme geldiği tarihten itibaren Macaristan ve Slovakya itirazlarını yüksek sesle lisana getirdiler. Her ne kadar Avrupa Komitesi hazırladığı taslakta bu iki ülkeye muafiyet tanıyıp kendilerine 2023 sonuna kadar mühlet verse de pek ikna olmuşa benzemiyorlar.
Macaristan Dışişleri Bakanı Peter Szijjarto, Macaristan’ın güç arzının temellerini “tamamen yok edeceğini” savunarak yaptırım planına çabucak karşı çıktı. “Bu bir siyasi irade eksikliği yahut bir niyet sorunu değil, bir vakit dilimi problemi de değil. çok sıradan bir fizikî, coğrafik ve altyapısal gerçeklik” kelamlarıyla Macaristan’ın paketi desteklemesi için boru çizgileriyle taşınan petrolün ambargodan muaf tutulması gerektiğini söylemiş oldu.
Slovakya İktisat Bakanı Richard Sulik ise, Rus petrolüne ambargoyu destekleyeceklerini, lakin 2023 sonu yerine üç yıllık daha uzun bir geçiş periyoduna gereksinim duyduklarını kaydetti.
Çekya ve Bulgaristan da koroya katıldı
Çekya da Rusya’dan petrol ithalatına yasak getirilmesini desteklemeye hazır. Lakin onlar da AB’den vakit konusunda muafiyet istiyor ve petrol boru çizgisi kapasitelerini artırmak için iki ila üç yıl gerektiğini savunuyorlar.
Bulgaristan ise Rusya’ya karşı AB petrol ambargosunun haricinde kalmak istiyor. Bulgaristan Maliye Bakanı Asen Vasilev, “Bulgaristan Rus petrolü olmadan devam edebilir. Ancak bu yakıt maliyetini kıymetli ölçüde artıracaktır. Şayet Avrupa’da sağlam bir konum oluşursa, biz de katılırız. Bu bir duruştur. Lakin muafiyetler tanınacaksa, biz de muafiyet hakkımızı kullanacağız” açıklamasında bulundu.
Rus Lukoil’in Balkanlar’daki en büyük petrol rafinerisi Bulgaristan’da bulunuyor. Bulgaristan farklı kaynaklardan petrol ve petrol eseri tedariğini telafi etmeyi başarsa da rafinerinin faaliyetinin durması, Bulgar hükümetini Burgaz’da önemli bir toplumsal hoşnutsuzlukla karşı karşıya bırakabilir.
Yunanistan ve Güney Kıbrıs da mutsuz
AB Komitesi Lideri Ursula von der Leyen’in AB Parlamentosu’ndaki konuşmasında yer almayan ve lakin daha sonrasında medyaya sızan taslakta; Rus petrolünün AB üyesi bir devletin bayrağı altında kayıtlı yahut bir AB vatandaşı ya da kuruluşuna ilişkin bir gemiyle Avrupa’ya yahut dünyanın rastgele bir bölgesine taşınmasına da yasak getirileceği ortaya çıktı.
Kaynaklar, Yunanistan ve Güney Kıbrıs’ın denizcilik kesimlerine önemli bir darbe vuracağını düşündükleri için bu teklife sert reaksiyon verdiğini lisana getiriyorlar.
Komite taslağının cuma gününe kadar onaylanması bekleniyor
Mevzuyla ilgili görüşü sorulan uzmanlar, AB’nin bu paketle gayesinin “Rusya’nın İranlaştırılması” olduğunu söylüyor ve Rusya’ya dolaylı yollardan bile olsa temas eden her şeyin yaptırımlar altında sıkıntılı kabul edildiğine işaret ediyorlar.
Yaptırım paketinde Rus petrol ve petrol mamüllerine ithalat yasağının bu kadar detaylandırılmasının, Rusya’nın gelirleri ve petrol sanayisi üzerinde kademeli bir tesiri olacağı açık. Lakin beraberinde global petrol fiyatları ve Avrupa Birliği üzerinde de kıymetli tesirleri olacak.
Avrupa Komisyonu’nun taslağı artık üye ülkelerin onayını bekliyor. Tartışmalara karşın onay sürecinin en geç cuma günü sonlanacağı varsayım ediliyor.
AB Komisyonu’nun 2022 sonu prestijiyle Rus petrol ve petrol mamüllerine ithalat yasağını da kapsayan yeni yaptırım paketi muhakkak ki Avrupa için yeni bir imtihanın başlangıcı olacak.
Güç ticareti, Rusya ile AB içinde karşılıklı bağımlılık düzeyinin yüksek olduğu bir alan. Ve Avrupa Birliği bu alanda karar alırken tüm üye devletlerin onayına muhtaçlık duyuyor. Üye devletler de yaptırım kararlarına siyasi açıdan takviye vermeye çaba ediyorlar. Fakat işin ekonomik tarafı birlik üyelerinin art planda tıpkı istekli konumlarını devam ettirmelerini zorlaştırıyor.
Rus petrolüne yüksek bağımlılığı olan ülkeler ikna olmuyor
Rusya’ya yönelik petrol ambargosunun gündeme geldiği tarihten itibaren Macaristan ve Slovakya itirazlarını yüksek sesle lisana getirdiler. Her ne kadar Avrupa Komitesi hazırladığı taslakta bu iki ülkeye muafiyet tanıyıp kendilerine 2023 sonuna kadar mühlet verse de pek ikna olmuşa benzemiyorlar.
Macaristan Dışişleri Bakanı Peter Szijjarto, Macaristan’ın güç arzının temellerini “tamamen yok edeceğini” savunarak yaptırım planına çabucak karşı çıktı. “Bu bir siyasi irade eksikliği yahut bir niyet sorunu değil, bir vakit dilimi problemi de değil. çok sıradan bir fizikî, coğrafik ve altyapısal gerçeklik” kelamlarıyla Macaristan’ın paketi desteklemesi için boru çizgileriyle taşınan petrolün ambargodan muaf tutulması gerektiğini söylemiş oldu.
Slovakya İktisat Bakanı Richard Sulik ise, Rus petrolüne ambargoyu destekleyeceklerini, lakin 2023 sonu yerine üç yıllık daha uzun bir geçiş periyoduna gereksinim duyduklarını kaydetti.
Çekya ve Bulgaristan da koroya katıldı
Çekya da Rusya’dan petrol ithalatına yasak getirilmesini desteklemeye hazır. Lakin onlar da AB’den vakit konusunda muafiyet istiyor ve petrol boru çizgisi kapasitelerini artırmak için iki ila üç yıl gerektiğini savunuyorlar.
Bulgaristan ise Rusya’ya karşı AB petrol ambargosunun haricinde kalmak istiyor. Bulgaristan Maliye Bakanı Asen Vasilev, “Bulgaristan Rus petrolü olmadan devam edebilir. Ancak bu yakıt maliyetini kıymetli ölçüde artıracaktır. Şayet Avrupa’da sağlam bir konum oluşursa, biz de katılırız. Bu bir duruştur. Lakin muafiyetler tanınacaksa, biz de muafiyet hakkımızı kullanacağız” açıklamasında bulundu.
Rus Lukoil’in Balkanlar’daki en büyük petrol rafinerisi Bulgaristan’da bulunuyor. Bulgaristan farklı kaynaklardan petrol ve petrol eseri tedariğini telafi etmeyi başarsa da rafinerinin faaliyetinin durması, Bulgar hükümetini Burgaz’da önemli bir toplumsal hoşnutsuzlukla karşı karşıya bırakabilir.
Yunanistan ve Güney Kıbrıs da mutsuz
AB Komitesi Lideri Ursula von der Leyen’in AB Parlamentosu’ndaki konuşmasında yer almayan ve lakin daha sonrasında medyaya sızan taslakta; Rus petrolünün AB üyesi bir devletin bayrağı altında kayıtlı yahut bir AB vatandaşı ya da kuruluşuna ilişkin bir gemiyle Avrupa’ya yahut dünyanın rastgele bir bölgesine taşınmasına da yasak getirileceği ortaya çıktı.
Kaynaklar, Yunanistan ve Güney Kıbrıs’ın denizcilik kesimlerine önemli bir darbe vuracağını düşündükleri için bu teklife sert reaksiyon verdiğini lisana getiriyorlar.
Komite taslağının cuma gününe kadar onaylanması bekleniyor
Mevzuyla ilgili görüşü sorulan uzmanlar, AB’nin bu paketle gayesinin “Rusya’nın İranlaştırılması” olduğunu söylüyor ve Rusya’ya dolaylı yollardan bile olsa temas eden her şeyin yaptırımlar altında sıkıntılı kabul edildiğine işaret ediyorlar.
Yaptırım paketinde Rus petrol ve petrol mamüllerine ithalat yasağının bu kadar detaylandırılmasının, Rusya’nın gelirleri ve petrol sanayisi üzerinde kademeli bir tesiri olacağı açık. Lakin beraberinde global petrol fiyatları ve Avrupa Birliği üzerinde de kıymetli tesirleri olacak.
Avrupa Komisyonu’nun taslağı artık üye ülkelerin onayını bekliyor. Tartışmalara karşın onay sürecinin en geç cuma günü sonlanacağı varsayım ediliyor.