Biden idaresi, Çin’in bölgedeki tesirini kırmayı amaçlayan ekonomik insiyatife bir düzine Hint-Pasifik ülkesinin katılacağını duyurdu.
Toplamda dünya iktisadının yüzde 40’ını oluşturan Hint-Pasifik Ekonomik Çerçevesi’nin (IPEF) duyurulması Biden’ın Asya seyahatinin başarılarından biri olarak öne çıkarılıyor. Teşebbüse Güney Kore, Yeni Zelanda, Avustralya, Hindistan ve Japonya’nın yanında 7 Güneydoğu Asya ülkesi katılacak.
Tokyo’da gazetecilere açıklamalarda bulunan ABD Ticaret Bakanı Gina Raimondo, “Özellikle işletmelerin gitgide daha ağır biçimde Çin’e alternatif aradığı bir ortamda ABD iş dünyasına büyük yarar getireceğine eminim” değerlendirmesinde bulundu.
Gümrük indirimi içermiyor
Bu muahedenin, Obama periyodunda görüşmelere başlanan ve eski lider Trump’ın sonlandırdığı Trans-Pasifik İştiraki muahedesinden daha sonra en kıymetli mutabakat olduğu bedellendiriliyor. Lakin eski muahedenin bilakis yeni çerçeve rastgele bir gümrük vergisi indirimini içermiyor ve hangi kısımların bağlayıcı olduğunun aşikâr olmaması niçiniyle ekonomik faydalarının ölçülmesinin sıkıntı olduğu belirtiliyor.
Mutabakatla ilgili iştirakçi ülkeler tarafınca yapılan ortak açıklamada, “Bu çerçeveyle ekonomilerimizde direnç, sürdürebilirlik, kapsayıcılık, ekonomik büyüme, adalet ve rekabetçilik üzere alanlarda ilerleme kaydetmeyi hedefliyoruz. İnisiyatifin bölgede işbirliği, istikrar, refah gelişmişlik ve huzur üzere alanlara katkıda bulunmasını umuyoruz” sözlerine yer verildi.
Bu muahede kapsamında iştirakçilerden ticaret, tedarik zinciri, pak güç ve adalet alanlarından en az birinde yüksek standartlar içeren taahhütlerde bulunması isteniyor.
Muahede, ABD Kongresi’nde ABD ihraç mamüllerinin yurt haricinde alınmasını kolaylaştıracak karşılıklı gümrük vergilerinde indirim içermemesi niçiniyle tıpkı zamandamokratlar birebir vakitte Cumhuriyetçiler tarafınca tenkitlere maruz kalıyor.
ABD Ticaret Temsilcisi Katherine Tai ise mutabakatın gereğince savlı olmadığı tenkitlerine katılmadığını ve içereceği yeniliklerin vakit içinde taraflarca takdir edileceğini belirtirken mutabakatın Kongre’nin onayına tabi olup olmayacağı sorusuna, “Görüşmelerin nereye gideceğine bakmak lazım ama ne olursa olsun kongreyi yakınımızda tutmalıyız ve burada ortaklarımızla gerçekleştirmeye çalıştığımız oluşumun şekillendirilmesinin bir kesimi olmalı” tabirlerini kullandı.
Çin’in dışlanması bölge ülkeleri için tasa kaynağı
Mutabakatın en dikkat çeken yanlarından biri Çin’in davet edilmemiş olması. ABD Ulusal Güvenlik Danışmanı Jake Sullivan, rastgele bir ülkenin katılmak istediğini beyan edip kabul edilmesinin mümkün olmadığını söylerken diğer bir üst seviye ABD yetkilisi de Çin’in davet edilmemesinin kıymetli bir niçininin belirtilen kriterlere uymayacağına inanılması olduğunu kaydetti.
Lakin bu durum birtakım zorlukları da birlikteinde getiriyor. Bölgede birfazlaca ülke en büyük ticari ortaklarının Çin’in olması niçiniyle dünyanın en büyük ikinci iktisadının dahil edilmediği bir muahedeye imza atmak istemiyor. ABD’nin muahedeyi hala Çin’in iştirakine açık tutmasının sebebinin de birtakım Asya ülkeleri tarafınca bilhassa talep edildiği belirtiliyor.
Çin ise kendilerinin yükselişini engellemek gayesiyle ABD’nin bölgede askeri ve ekonomik ittifaklar kurmakla suçlarken Dışişleri Bakanı Wang Yi Pazar günü ABD’nin Hint-Pasifik stratejisinin başarısız olmaya mahkum olduğunu söylemiş oldu.
Toplamda dünya iktisadının yüzde 40’ını oluşturan Hint-Pasifik Ekonomik Çerçevesi’nin (IPEF) duyurulması Biden’ın Asya seyahatinin başarılarından biri olarak öne çıkarılıyor. Teşebbüse Güney Kore, Yeni Zelanda, Avustralya, Hindistan ve Japonya’nın yanında 7 Güneydoğu Asya ülkesi katılacak.
Tokyo’da gazetecilere açıklamalarda bulunan ABD Ticaret Bakanı Gina Raimondo, “Özellikle işletmelerin gitgide daha ağır biçimde Çin’e alternatif aradığı bir ortamda ABD iş dünyasına büyük yarar getireceğine eminim” değerlendirmesinde bulundu.
Gümrük indirimi içermiyor
Bu muahedenin, Obama periyodunda görüşmelere başlanan ve eski lider Trump’ın sonlandırdığı Trans-Pasifik İştiraki muahedesinden daha sonra en kıymetli mutabakat olduğu bedellendiriliyor. Lakin eski muahedenin bilakis yeni çerçeve rastgele bir gümrük vergisi indirimini içermiyor ve hangi kısımların bağlayıcı olduğunun aşikâr olmaması niçiniyle ekonomik faydalarının ölçülmesinin sıkıntı olduğu belirtiliyor.
Mutabakatla ilgili iştirakçi ülkeler tarafınca yapılan ortak açıklamada, “Bu çerçeveyle ekonomilerimizde direnç, sürdürebilirlik, kapsayıcılık, ekonomik büyüme, adalet ve rekabetçilik üzere alanlarda ilerleme kaydetmeyi hedefliyoruz. İnisiyatifin bölgede işbirliği, istikrar, refah gelişmişlik ve huzur üzere alanlara katkıda bulunmasını umuyoruz” sözlerine yer verildi.
Bu muahede kapsamında iştirakçilerden ticaret, tedarik zinciri, pak güç ve adalet alanlarından en az birinde yüksek standartlar içeren taahhütlerde bulunması isteniyor.
Muahede, ABD Kongresi’nde ABD ihraç mamüllerinin yurt haricinde alınmasını kolaylaştıracak karşılıklı gümrük vergilerinde indirim içermemesi niçiniyle tıpkı zamandamokratlar birebir vakitte Cumhuriyetçiler tarafınca tenkitlere maruz kalıyor.
ABD Ticaret Temsilcisi Katherine Tai ise mutabakatın gereğince savlı olmadığı tenkitlerine katılmadığını ve içereceği yeniliklerin vakit içinde taraflarca takdir edileceğini belirtirken mutabakatın Kongre’nin onayına tabi olup olmayacağı sorusuna, “Görüşmelerin nereye gideceğine bakmak lazım ama ne olursa olsun kongreyi yakınımızda tutmalıyız ve burada ortaklarımızla gerçekleştirmeye çalıştığımız oluşumun şekillendirilmesinin bir kesimi olmalı” tabirlerini kullandı.
Çin’in dışlanması bölge ülkeleri için tasa kaynağı
Mutabakatın en dikkat çeken yanlarından biri Çin’in davet edilmemiş olması. ABD Ulusal Güvenlik Danışmanı Jake Sullivan, rastgele bir ülkenin katılmak istediğini beyan edip kabul edilmesinin mümkün olmadığını söylerken diğer bir üst seviye ABD yetkilisi de Çin’in davet edilmemesinin kıymetli bir niçininin belirtilen kriterlere uymayacağına inanılması olduğunu kaydetti.
Lakin bu durum birtakım zorlukları da birlikteinde getiriyor. Bölgede birfazlaca ülke en büyük ticari ortaklarının Çin’in olması niçiniyle dünyanın en büyük ikinci iktisadının dahil edilmediği bir muahedeye imza atmak istemiyor. ABD’nin muahedeyi hala Çin’in iştirakine açık tutmasının sebebinin de birtakım Asya ülkeleri tarafınca bilhassa talep edildiği belirtiliyor.
Çin ise kendilerinin yükselişini engellemek gayesiyle ABD’nin bölgede askeri ve ekonomik ittifaklar kurmakla suçlarken Dışişleri Bakanı Wang Yi Pazar günü ABD’nin Hint-Pasifik stratejisinin başarısız olmaya mahkum olduğunu söylemiş oldu.