BEGÜM PARILTI ALKIŞ
Dünya yeni yılı, 2022’den sarkan riskler ve belirsizliklerle karşıladı. IMF, Dünya Bankası, OECD ve Dünya Ticaret Örgütü global ekonomik görünümdeki kötüleşmeye ait tasalarını paylaşarak 2022’yi geride bırakırken, Fitch Türkiye iktisadına ait değerlendirmesinde enflasyonun süratli biçimde gerilemeyeceğini ve büyümenin yavaşlayacağını öngörmüştü.
Uzmanlara nazaran gri bir yıl olarak gözüken 2023, girişimci-yatırımcı cephesinde de birtakım değişiklikleri birlikteinde getiriyor. Startup Wise Guys Partneri Günce Önür, yeni yıla ait değerlendirmesinde, “Startup yatırımı ve startup’lara yatırım yapmak üzere kurulmuş olan Venture Capital fonları açısından 2023 yılına baktığımızda, bu sene geçen 2 seneye kıyasla daha temkinli ve yatırım hacimleri manasında düşüşlerin olacağı bir sene olacak” dedi.
Önür, “Yıl özelinde hem yatırımcıların yatırım kararlarını alırken daha dikkatli olacaklarını, tıpkı vakitte teşebbüslerin daha ayrıntılı ve uzun yatırım süreçlerinden geçeceklerini epey net biçimde gözlemleyebiliyoruz” dedi. 2023 yılının hem girişimcilerin birebir vakitte yatırımcıların kendi stratejilerini tekraren sorguladıkları bir sene olacağının altını çizdi.
Impact Hub İstanbul/Boyacı: Kamu bölümü ile yakın çalışması gereken teşebbüsler riskli durumda kalabilir
Belirsizliklerin artışının kimi yatırımcı profillerine etkisinin negatif olacağına dikkat çeken Impact Hub İstanbul Kurucu Ortağı Semih Boyacı ise “Özellikle kamu bölümü ile yakın çalışması gereken teşebbüsler, bu vakitte yaklaşan seçimlerin de tesiriyle daha riskli bir durumda olabilir” dedi. Boyacı, klasik iş modellerinin tersine yenilikçi iş modellerine odaklanan risk sermayesinin bu durumdan epeyce fazla etkilenmeyeceğini de kelamlarına ekledi.
2023 yılında ve toplumsal teşebbüslere yatırım ölçüsünde değerli bir sıçrama yaşanacağına da değinen Boyacı, “Sosyal teşebbüslere sağlanan finansman hala kısıtlı olsa da tesir yatırımına odaklanan fonların artması memnunluk verici. Örneğin erken basamak tesir teşebbüslerine yatırım yapan Founder One bu yıl kuruldu ve biroldukça yatırımını yakında duyurmaya başlayacak. Bunun üzere erken evreye odaklanan fonlara daha fazlaca muhtaçlık var” değerlendirmesine yer verdi.
212 Kurucu Ortağı Ali Karabey: Yatırım ekosistemi yapısı değişse de devam ediyor
Dünya genelinde bir epeyce ülke iktisadında bir daralmaya gidildiğini söyleyen 212 Kurucu Ortağı Ali Karabey, “global ölçekte pandemi daha sonrasında artan likiditenin tüm bu gelişmelere paralel olarak uygulanan mali sıkılaştırma siyasetleri çerçevesinde azalmaya başladığını biliyoruz fakat yatırım ekosistemi yapısı değişse de devam ediyor” dedi.
Karabey, “Önümüzdeki yıllarde gelişme alanı olarak gördüğümüz en kıymetli dikeylerden birinin tesir teşebbüsleri olacağını söyleyebiliriz. Bilhassa eğitim teknolojileri, sürdürülebilir kentler, iklim, pak güç ve toplumsal tesir yaratmayı hedefleyen teşebbüs alanlarında da kıymetli gelişmeler olacağına inanıyorum” açıklamasında bulundu.
Figopara/Bahar: Yatırımcılar karlılık düzeyini yakalayacak şirketlere odaklanacak
Yatırımcıların bu vakitte daha karlı şirketlere odaklanmaya başladığını gözlemlediklerini söyleyen Figopara Kurucu Ortağı ve Genel Müdürü Koray Bahar, “Fakat bu durum erken etap teşebbüsler için tıpkı gözükmüyor. Karlı olmasa bile potansiyeli ve büyüme fırsatı olan erken basamak teşebbüsler hala piyasadan fonlanabiliyorlar. O niçinle bilhassa erken basamağa yatırım yapacak olan fonlar piyasada hala etkin bir biçimde devam ediyor. Öteki taraftan bilhassa büyük yatırım fonları, risk sermayeleri, özel teşebbüs sermayesi fonlarına baktığımızda da bu üslup yatırım fonları aşikâr bir yatırım müddetleri olduğu için durma talihleri yok lakin değerlemeler bundan evvelki seneye bakılırsa düşmüş durumda. Bence yatırımcılar daha denetimli, potansiyel karlılığı olan ya da karlılık düzeyini yakalayacak olan şirketlere odaklanacaklar diye düşünüyorum” dedi.
Bahar, “Açıkçası teşebbüsçüler ve yatırımcılar için yüksek enflasyonist ortam fazlaca şiddetli bir devir. Bilhassa maliyetlerin beklenin üzerinde artması iki taraf için de pek riskli. Ancak yatırımcılar bunu bir fırsat olarak da görüyor. Yüksek enflasyon periyodunda bilhassa potansiyel satın alma fırsatlarını bence daha fazla nazaranceğiz diye düşünüyorum. Bunun da ekosistem için önemli bir avantajı var” dedi.
Startup Wise Guys/Önür: Teşebbüsçüler ‘az parayla fazlaca geri dönüş alma’ metoduna yönelecek
Yatırımcıların daha süratli ölçeklenebilir ve büsbütün dijitalde ilerleyen teşebbüslere istikametini çevirdiğini söyleyen Önür, “Yatırımcılar birinci günden kârlı olamasa da kuvvetli nakit akışına sahip teşebbüslere ya da müşterisinin takviyesiyle büyüyen teşebbüslere yatırım yapma sonucuna daha sıcak bakacaklar. Öte yandan teşebbüsçüler ise günümüzde işlerini yönetirken artık enflasyon, duraklama, yetenek idaresi üzere birden çok zorlukla karşı karşıya kalıyor. Bu süreçte teşebbüslerinde mevcut masraflarını düşürmeye ve “growth hacking” olarak isimlendirdiğimiz “az parayla epey geri dönüş almaya” yönelik metotları etkin olarak kullanacaklardır” dedi.
Yatırımcılar, yatırım stratejilerinde dünyadaki trendlere, meselelere, inovasyon ve teknoloji tarafındaki gelişmeler de öne çıkıyor. Dünyanın ortasından geçtiği mevcut konjonktür de dikkate alındığında, yatırımcıların ajandalarına toplumsal tesir üzere mevzuların da dahil olmaya başladığı görülüyor. Öte yandan girişimcilerin yatırımcılardan beklentileri de değişiyor ve teşebbüsler yatırımcıdan mentorluk, network üzere konularda daha fazla dayanak talep ediyor.
Dünya yeni yılı, 2022’den sarkan riskler ve belirsizliklerle karşıladı. IMF, Dünya Bankası, OECD ve Dünya Ticaret Örgütü global ekonomik görünümdeki kötüleşmeye ait tasalarını paylaşarak 2022’yi geride bırakırken, Fitch Türkiye iktisadına ait değerlendirmesinde enflasyonun süratli biçimde gerilemeyeceğini ve büyümenin yavaşlayacağını öngörmüştü.
Uzmanlara nazaran gri bir yıl olarak gözüken 2023, girişimci-yatırımcı cephesinde de birtakım değişiklikleri birlikteinde getiriyor. Startup Wise Guys Partneri Günce Önür, yeni yıla ait değerlendirmesinde, “Startup yatırımı ve startup’lara yatırım yapmak üzere kurulmuş olan Venture Capital fonları açısından 2023 yılına baktığımızda, bu sene geçen 2 seneye kıyasla daha temkinli ve yatırım hacimleri manasında düşüşlerin olacağı bir sene olacak” dedi.
Önür, “Yıl özelinde hem yatırımcıların yatırım kararlarını alırken daha dikkatli olacaklarını, tıpkı vakitte teşebbüslerin daha ayrıntılı ve uzun yatırım süreçlerinden geçeceklerini epey net biçimde gözlemleyebiliyoruz” dedi. 2023 yılının hem girişimcilerin birebir vakitte yatırımcıların kendi stratejilerini tekraren sorguladıkları bir sene olacağının altını çizdi.
Impact Hub İstanbul/Boyacı: Kamu bölümü ile yakın çalışması gereken teşebbüsler riskli durumda kalabilir
Belirsizliklerin artışının kimi yatırımcı profillerine etkisinin negatif olacağına dikkat çeken Impact Hub İstanbul Kurucu Ortağı Semih Boyacı ise “Özellikle kamu bölümü ile yakın çalışması gereken teşebbüsler, bu vakitte yaklaşan seçimlerin de tesiriyle daha riskli bir durumda olabilir” dedi. Boyacı, klasik iş modellerinin tersine yenilikçi iş modellerine odaklanan risk sermayesinin bu durumdan epeyce fazla etkilenmeyeceğini de kelamlarına ekledi.
2023 yılında ve toplumsal teşebbüslere yatırım ölçüsünde değerli bir sıçrama yaşanacağına da değinen Boyacı, “Sosyal teşebbüslere sağlanan finansman hala kısıtlı olsa da tesir yatırımına odaklanan fonların artması memnunluk verici. Örneğin erken basamak tesir teşebbüslerine yatırım yapan Founder One bu yıl kuruldu ve biroldukça yatırımını yakında duyurmaya başlayacak. Bunun üzere erken evreye odaklanan fonlara daha fazlaca muhtaçlık var” değerlendirmesine yer verdi.
212 Kurucu Ortağı Ali Karabey: Yatırım ekosistemi yapısı değişse de devam ediyor
Dünya genelinde bir epeyce ülke iktisadında bir daralmaya gidildiğini söyleyen 212 Kurucu Ortağı Ali Karabey, “global ölçekte pandemi daha sonrasında artan likiditenin tüm bu gelişmelere paralel olarak uygulanan mali sıkılaştırma siyasetleri çerçevesinde azalmaya başladığını biliyoruz fakat yatırım ekosistemi yapısı değişse de devam ediyor” dedi.
Karabey, “Önümüzdeki yıllarde gelişme alanı olarak gördüğümüz en kıymetli dikeylerden birinin tesir teşebbüsleri olacağını söyleyebiliriz. Bilhassa eğitim teknolojileri, sürdürülebilir kentler, iklim, pak güç ve toplumsal tesir yaratmayı hedefleyen teşebbüs alanlarında da kıymetli gelişmeler olacağına inanıyorum” açıklamasında bulundu.
Figopara/Bahar: Yatırımcılar karlılık düzeyini yakalayacak şirketlere odaklanacak
Yatırımcıların bu vakitte daha karlı şirketlere odaklanmaya başladığını gözlemlediklerini söyleyen Figopara Kurucu Ortağı ve Genel Müdürü Koray Bahar, “Fakat bu durum erken etap teşebbüsler için tıpkı gözükmüyor. Karlı olmasa bile potansiyeli ve büyüme fırsatı olan erken basamak teşebbüsler hala piyasadan fonlanabiliyorlar. O niçinle bilhassa erken basamağa yatırım yapacak olan fonlar piyasada hala etkin bir biçimde devam ediyor. Öteki taraftan bilhassa büyük yatırım fonları, risk sermayeleri, özel teşebbüs sermayesi fonlarına baktığımızda da bu üslup yatırım fonları aşikâr bir yatırım müddetleri olduğu için durma talihleri yok lakin değerlemeler bundan evvelki seneye bakılırsa düşmüş durumda. Bence yatırımcılar daha denetimli, potansiyel karlılığı olan ya da karlılık düzeyini yakalayacak olan şirketlere odaklanacaklar diye düşünüyorum” dedi.
Bahar, “Açıkçası teşebbüsçüler ve yatırımcılar için yüksek enflasyonist ortam fazlaca şiddetli bir devir. Bilhassa maliyetlerin beklenin üzerinde artması iki taraf için de pek riskli. Ancak yatırımcılar bunu bir fırsat olarak da görüyor. Yüksek enflasyon periyodunda bilhassa potansiyel satın alma fırsatlarını bence daha fazla nazaranceğiz diye düşünüyorum. Bunun da ekosistem için önemli bir avantajı var” dedi.
Startup Wise Guys/Önür: Teşebbüsçüler ‘az parayla fazlaca geri dönüş alma’ metoduna yönelecek
Yatırımcıların daha süratli ölçeklenebilir ve büsbütün dijitalde ilerleyen teşebbüslere istikametini çevirdiğini söyleyen Önür, “Yatırımcılar birinci günden kârlı olamasa da kuvvetli nakit akışına sahip teşebbüslere ya da müşterisinin takviyesiyle büyüyen teşebbüslere yatırım yapma sonucuna daha sıcak bakacaklar. Öte yandan teşebbüsçüler ise günümüzde işlerini yönetirken artık enflasyon, duraklama, yetenek idaresi üzere birden çok zorlukla karşı karşıya kalıyor. Bu süreçte teşebbüslerinde mevcut masraflarını düşürmeye ve “growth hacking” olarak isimlendirdiğimiz “az parayla epey geri dönüş almaya” yönelik metotları etkin olarak kullanacaklardır” dedi.
Yatırımcılar, yatırım stratejilerinde dünyadaki trendlere, meselelere, inovasyon ve teknoloji tarafındaki gelişmeler de öne çıkıyor. Dünyanın ortasından geçtiği mevcut konjonktür de dikkate alındığında, yatırımcıların ajandalarına toplumsal tesir üzere mevzuların da dahil olmaya başladığı görülüyor. Öte yandan girişimcilerin yatırımcılardan beklentileri de değişiyor ve teşebbüsler yatırımcıdan mentorluk, network üzere konularda daha fazla dayanak talep ediyor.